Blockchain hiện nay đang trở thành tâm điểm trên khắp thế giới. Song song đó, Bitcoin cũng như tiền kỹ thuật số đang khá được quan tâm ở các nhật báo lớn và kể cả những cuộc thảo luận giữa con người với nhau. Vậy blockchain là gì bài viết sau sẽ cung cấp một số thông tin về loại công nghệ này.
Blockchain là gì?
Hiểu theo ngữ nghĩa của từng từ thì Block –> khối, chain –> chuỗi. Như vậy bạn có thể hiểu nôm na rằng Blockchain là một công nghệ trong đó toàn bộ dữ liệu được mã hóa thành các khối và nối với nhau thành chuỗi. Riêng trong mỗi khối lại có chứa các thông tin về thời gian khởi tạo, thông tin về sự liên kết mật thiết giữa các khối với nhau.
Thuật toán mạng ngang hàng này nhằm chống lại sự thay đổi dữ liệu, mọi thông tin chỉ có thể được bổ sung khi có sự đồng ý của tất cả các nút trong hệ thống, để đảm bảo tính toàn vẹn.
Blockchain được người ta ví như “cuốn sổ cái” ghi chép và mã hóa lại mọi thông tin giao dịch, điều khác biệt ở đây là một cuốn sổ mở và không có giới hạn. Tất cả mọi người thuộc cùng mạng ngang hàng đều có thể truy xuất thông tin nhưng không thể thay đổi được. Nó cũng giống như việc bạn gửi 1 lá thư đi nhưng phải có sự chứng kiến và đồng thuận của tất cả mọi người trong một thành phố chẳng hạn, lúc này ai cũng biết được lá thư đó là của bạn chứ không phải là một ai khác.
Blockchain dùng để làm gì?
Blockchain được dùng để lưu trữ thông tin trong các khối thông tin được liên kết với nhau. Nó được quản lý bởi tất cả mọi người tham gia hệ thống.
Thay vì một bên thứ 3 riêng lẻ như nhà nước hay ngân hàng trung ương. Đồng thời cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn bằng một hệ thống mã hóa phức tạp, và được mở rộng theo thời gian.
Hơn nữa, công nghệ này được tạo ra để chống lại sự thay đổi dữ liệu trong hệ thống. Nó cũng có một tính năng rất đặc biệt đó là việc truyền tải dữ liệu không đòi hỏi một trung gian nào để xác nhận thông tin.
Bởi vì trong hệ thống Blockchain tồn tại rất nhiều nút hoạt động độc lập có khả năng xác thực các thông tin trong hệ thống mà không đòi hỏi “dấu hiệu của niềm tin”.
Thông tin khi được nhập vào trong chuỗi khối blockchain thì sẽ không thể thay đổi và chỉ được bổ sung thêm khi có sự chấp thuận của tất cả mọi người trong hệ thống.
Đây là một hệ thống đảm bảo sự an toàn rất cao cho các dữ liệu trước các nguy cơ bị đánh cắp.
Nhất là các dữ liệu nhạy cảm như tài khoản ngân hàng online, tài khoản thẻ thanh toán… Ngay cả khi nếu một phần của hệ thống blockchain bị tấn công, thì các phần khác không bị ảnh hưởng và vẫn tiếp tục hoạt động để bảo vệ thông tin.
Cùng tìm hiểu về công nghệ Blockchain
Không ít người hiện giờ đang tò mò cơn sốt tiền điện tử (cryptocurrency) vẫn sôi sục kể từ đầu năm nay. Bạn có khi nào thắc mắc tại sao những thứ tài sản online như bitcoin lại có sức hút khủng khiếp đến thế
Blockchain là một công nghệ cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa vào hệ thống mã hoá vô cùng phức tạp, tương tự cuốn sổ cái kế toán của một công ty, nơi mà tiền mặt được giám sát chặt chẽ. Trong trường hợp này Blockchain là một cuốn sổ cái kế toán hoạt động trong lĩnh vực kỹ thuật số.
Blockchain sở hữu tính năng vô cùng đặc biệt đó là việc truyền tải dữ liệu không đòi hỏi một trung gian để xác nhận thông tin. Hệ thống Blockchain tồn tại rất nhiều nút độc lập có khả năng xác thực thông tin mà không đòi hỏi “dấu hiệu của niềm tin”. Thông tin trong Blockchain không thể bị thay đổi và chỉ được bổ sung thêm khi có sự đồng thuận của tất cả các nút trong hệ thống. Đây là một hệ thống bảo mật an toàn cao trước khả năng bị đánh cắp dữ liệu. Ngay cả khi một phần của hệ thống Blockchain sụp đổ, những máy tính và các nút khác sẽ tiếp tục bảo vệ thông tin và giữ cho mạng lưới tiếp tục hoạt động.
Blockchain được kết hợp giữa 3 loại công nghệ
- Mật mã học: để đảm bảo tính minh bạch, toàn vẹn và riêng tư thì công nghệ Blockchain đã sử dụng public key và hàm hash function.
- Mạng ngang hàng: Mỗi một nút trong mạng được xem như một client và cũng là server để lưu trữ bản sao ứng dụng.
- Lý thuyết trò chơi: Tất cả các nút tham gia vào hệ thống đều phải tuân thủ luật chơi đồng thuận (giao thức PoW, PoS,…) và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế.
Hệ thống Blockchain chia thành 3 loại chính
Public: Bất kỳ ai cũng có quyền đọc và ghi dữ liệu trên Blockchain. Quá trình xác thực giao dịch trên Blockchain này đòi hỏi phải có hàng nghìn hay hàng vạn nút tham gia. Do đó để tấn công vào hệ thống Blockchain này là điều bất khả thi vì chi phi khá cao. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum…
Private: Người dùng chỉ được quyền đọc dữ liệu, không có quyền ghi vì điều này thuộc về bên tổ chức thứ ba tuyệt đối tin cậy. Tổ chức này có thể hoặc không cho phép người dùng đọc dữ liệu trong một số trường hợp. Bên thứ ba toàn quyền quyết định mọi thay đổi trên Blockchain. Vì đây là một Private Blockchain, cho nên thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch. Ví dụ: Ripple là một dạng Private Blockchain, hệ thống này cho phép 20% các nút là gian dối và chỉ cần 80% còn lại hoạt động ổn định là được.
Permissioned: Hay còn gọi là Consortium, một dạng của Private nhưng bổ sung thêm một số tính năng nhất định, kết hợp giữa “niềm tin” khi tham gia vào Public và “niềm tin tuyệt đối” khi tham gia vào Private. Ví dụ: Các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh sẽ sử dụng Blockchain cho riêng mình.
Sự hình thành và phát triển của công nghệ Blockchain
Satoshi Nakamoto là người đặt nền móng đầu tiên cho công nghệ blockchain khi ứng dụng nó vào trong đồng tiền điện tử Bitcoin. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, tới thời điểm hiện tại blockchain đã có 3 phiên bản khác nhau trong đó:
- Blockchain 1.0: Dùng cho các thuật toán về tiền tệ (ví blockchain)
- Blockchain 2.0: Dùng trong ngành tài chính và ngân hàng
- Blockchain 3.0: Kế thừa ưu điểm của tất cả phiên bản Blockchain trước đó đồng thời có thể tích hợp được trong nhiều ngành nghề.
Các ứng dụng của blockchain trong đời sống
Ứng dụng hữu ích đầu tiên được biết đến rộng rãi từ công nghệ blockchain có lẽ là Bitcoin và các loại tiền ảo. Nhưng hiện tại Blockchain đang cách mạng hóa hầu hết các ngành công nghiệp. Dưới đây là một vài ví dụ thiết thực về ứng dụng của công nghệ blockchain trong đời sống.
Ứng dụng trong ngành công nghiệp và dịch vụ
Dịch vụ doanh nghiệp
Microsoft và ConsenSys đang hợp tác để cung cấp Ethereum Blockchain dưới dạng Dịch vụ (EBaaS) trên Microsoft Azure để khách hàng và nhà phát triển Doanh nghiệp có thể có một môi trường phát triển blockchain.
Google cũng được cho là đang làm việc trên một blockchain độc quyền để hỗ trợ doanh nghiệp. Công ty mẹ Alphabet đang phát triển một sổ cái phân tán mà các bên thứ ba sẽ có thể sử dụng để lưu trữ dữ liệu, được cho là liên quan đến các dịch vụ đám mây của Google dành cho doanh nghiệp.
Công nghiệp năng lượng
Một dự án đầy tập trung vào các hệ thống năng lượng và nước phân tán đang sử dụng công nghệ blockchain ở Fremantle, Úc, . Các tấm pin mặt trời đang được sử dụng ở khu vực có ánh nắng mặt trời để thu điện, sau đó được sử dụng để làm nóng nước và cung cấp năng lượng và dữ liệu được ghi lại trên blockchain.
Ban Năng lượng Quốc gia Chile đã bắt đầu sử dụng công nghệ blockchain như một phương tiện xác nhận dữ liệu liên quan đến việc sử dụng năng lượng của đất nước. Dữ liệu nhạy cảm sẽ được lưu trữ trên blockchain như một phần của sáng kiến giúp hiện đại hóa và bảo mật cơ sở hạ tầng điện của quốc gia Nam Mỹ.
Ứng dụng trong ngành nông nghiệp, thủy hải sản
Đánh bắt cá
Blockchain hiện đang được sử dụng để hỗ trợ đánh bắt cá bền vững. Cá đánh bắt bất hợp pháp là một vấn đề đặc hữu trong ngành, và công nghệ sổ cái phân tán cung cấp một phương tiện để chứng minh nơi cá được đánh bắt, chế biến và bán. Chuỗi “net-to-plate” này cho phép các thanh tra xác định liệu cá có đến từ các khu vực khét tiếng vì vi phạm nhân quyền hay từ các quốc gia bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt kinh tế.
Nông nghiệp
Bạn có biết thực phẩm, quần áo,… của bạn đến từ đâu? Quản lý chuỗi cung ứng là một lĩnh vực cực kỳ phức tạp và thường trải qua hàng chục bên trung gian từ sản xuất đến mua hàng.
Vậy làm thế nào chúng ta có thể đảm bảo được chất lượng, tính minh bạch, sự tin cậy của các sản phẩm trên một hành trình dài từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng? Câu trả lời là blockchain.
- Food industry: Là ứng dụng Blockchain có thể cải thiện tính minh bạch và hiệu quả trong việc tìm ra những loại thực phẩm có thể bị ô nhiễm và ở đâu trong suốt chuỗi cung ứng.
- OriginTrail: Là một nền tảng blockchain cho phép người tiêu dùng biết hàng hóa thực phẩm mà họ mua đến từ đâu và cách chúng được sản xuất.
Ứng dụng Blockchain trong xây dựng
Địa ốc
Ukraine vinh dự trở thành quốc gia đầu tiên sử dụng blockchain để tạo điều kiện cho một thỏa thuận về tài sản. Một tài sản đã được bán bởi người ủng hộ tiền điện tử nổi tiếng và người sáng lập TechCrunch Michael Arrington.
Thỏa thuận này được kích hoạt với sự hỗ trợ của các hợp đồng thông minh trên blockchain Ethereum và được dự định là hợp đồng đầu tiên trong số nhiều người hoàn thành bởi Propy , một công ty khởi nghiệp chuyên về các giao dịch bất động sản dựa trên blockchain.
Đường sắt
Nhà điều hành đường sắt Novotrans tại Nga đang sử dụng công nghệ blockchain với mục tiêu cải thiện tốc độ hoạt động của mình. Một trong những nhà khai thác cổ phiếu lớn nhất trong nước, sẽ sử dụng blockchain để ghi lại dữ liệu liên quan đến yêu cầu sửa chữa, hàng tồn kho và các vấn đề khác liên quan đến hoạt động của họ. Ý tưởng là các bản ghi blockchain sẽ có khả năng chống giả mạo và tham nhũng dữ liệu nhiều hơn.
Quyền sử dụng đất
Chính phủ Georgia sử dụng nó để đăng ký quyền sở hữu đất đai . Họ đã tạo ra một hệ thống blockchain được thiết kế tùy chỉnh và tích hợp nó vào hệ thống hồ sơ kỹ thuật số của Cơ quan đăng ký công cộng quốc gia (NAPR). Georgia hiện đang tận dụng lợi thế của tính minh bạch và giảm gian lận được cung cấp bởi công nghệ blockchain.
Ứng dụng trong nghành bán buôn, bán lẻ
Thanh toán di động (Mobile payment)
Tiền điện tử với công nghệ blockchain cơ bản đang được sử dụng để tạo điều kiện thanh toán di động trong một loạt các dự án. Một trong những sáng kiến mới nhất được công bố, ra mắt vào mùa thu năm 2018, sẽ liên quan đến một tập đoàn của các ngân hàng Nhật Bản. Họ sẽ sử dụng công nghệ của Ripple để cho phép thanh toán di động tức thì.
Chuỗi cung ứng
Quản lý chuỗi cung ứng được coi là một trong những trường hợp sử dụng có lợi nhất cho blockchain, điều lý tưởng cho các ngành công nghiệp nơi hàng hóa được chuyển qua nhiều tay khác nhau, từ đầu đến cuối, hoặc nhà sản xuất đến cửa hàng. IBM và Walmart đã hợp tác để ra mắt Liên minh an toàn thực phẩm Blockchain tại Trung Quốc. Dự án được điều hành cùng với công ty Fortune 500 JD.com, được thiết kế để cải thiện việc theo dõi và an toàn thực phẩm, giúp dễ dàng xác minh rằng thực phẩm an toàn để tiêu thụ.
Ứng dụng trong hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm
Tài chính, Ngân hàng
Bitcoin Atom
Bitcoin Atom là một nhánh mới của Bitcoin cho phép trao đổi tiền mã hóa dễ dàng mà không tốn phí giao dịch. Bạn không thể bị tấn công khi giao dịch. Nó khiến Bitcoin thực sự được phân cấp lại.
Công nghệ này dựa trên các hoán đổi nguyên tử (atomic swaps). Đây được xem là một công cụ vô giá để trao đổi các đồng tiền mã hóa và không cần phải có một bên thứ ba đáng tin cậy.
Nhưng hiện tại, việc áp dụng rộng rãi các giao dịch hoán đổi nguyên tử đã bị ngăn chặn vì chúng đòi hỏi phải có kỹ năng kỹ thuật cao. Bitcoin Atom chỉ có thể giải quyết vấn đề này một phần nào đó.
Securrency
Securrency là một nền tảng giao dịch tiền mã hóa và một vài loại tài sản, bao gồm cả những tài sản không hoán đổi thành tiền mặt.
Tất cả được trao đổi thông qua token của Securrency. Dự án cho phép tiền mã hóa được giao dịch bên ngoài các giao dịch chuyên dụng của chúng.
Ripple
Ripple nhắm đến việc trở thành một nhà cung cấp giải pháp thanh toán toàn cầu. Họ sẽ kết nối ngân hàng nhà cung cấp dịch vụ thanh toán, doanh nghiệp và các giao dịch tài sản kỹ thuật số. Các giao dịch được giải quyết ngay tức thì, theo nhu cầu trên toàn cầu.
ABRA
ABRA là một ứng dụng toàn cầu và ví tiền mã hóa cho phép bạn mua, đầu tư và trữ 20 loại tiền mã hóa, bao gồm Bitcoin, ethereum, litecoin…
Aeternity
Aeternity là một nền tảng blockchain có khả năng mở rộng cao. Nó có thể được sử dụng cho bất kỳ ứng dụng nào yêu cầu tốc độ giao dịch cao.
Bao gồm các hợp đồng thông minh được tạo ra từ các thanh toán chuỗi, nano và vi mô.
Bảo hiểm
Blockchain trong ngành bảo hiểm thường được nói đến, nhưng nhiều người không biết công nghệ đã được triển khai. Chẳng hạn, Công ty bảo hiểm American International Group Inc, hợp tác với International Business Machines Corp, đã hoàn thành một thí điểm của một chính sách đa quốc gia được gọi là hợp đồng thông minh, đối với PLC của Standard Chartered Bank và có kế hoạch quản lý phạm vi quốc tế phức tạp thông qua blockchain.
Ứng dụng blockchain trong giáo dục
Năm 2010, bằng tiến sĩ (PhD) của cựu chủ tịch Microsoft Trung Quốc Tang Jun nhận từ đại học Pacific Western đã làm dấy lên những nghi ngờ.
Các nhà điều tra phát hiện ra rằng không những ngôi trường này chưa được kiểm định mà giá của tấm bằng còn quá rẻ. Chỉ cần có 2.595 USD và học viên chẳng cần học hành gì.
Một năm sau, hàng chục quản lý cao cấp khác cũng bị dính vào những vụ bằng cấp giả với quy mô lớn khác từ những chương trình đáng ngờ.
Người đăng ký học chỉ học “cho có lệ”. Vì thế việc đòi hỏi Minh Bạch Rõ Ràng là hết sức cần thiết.
Tình trạng ăn cắp bản quyền là một vấn nạn đã diễn ra từ rất lâu. Dường như vẫn chưa có giải pháp nào có thể giải quyết triệt để cho đến khi blockchain xuất hiện. Có lẽ, ở hiện tại, công nghệ này là giải pháp duy nhất cho vấn nạn trên.
Ngay cả khi bạn là một nhạc sĩ, bạn vẫn luôn muốn đảm bảo rằng bạn sẽ nhận được tiền bản quyền khi bản nhạc của mình được phát hành. Hay đơn giản là khẳng định quyền sở hữu tài sản.
Công nghệ Blockchain có thể giúp chúng ta bảo vệ tài sản của mình bằng cách tạo hồ sơ không thể chối cãi về quyền sở hữu trong thời gian thực.
Ứng dụng blockchain trong thông tin và truyền thông
Quảng cáo
Sàn giao dịch quảng cáo tương tác New York hợp tác với Nasdaq đang sử dụng blockchain để tạo ra một thị trường điện tử nơi các thương hiệu, nhà xuất bản và đại lý có thể mua quảng cáo. Quá trình này rất đơn giản, mặc dù an toàn nhất có thể, bằng cách sử dụng một giao thức mở trên blockchain Ethereum.
Báo chí
Sự thường trực bây giờ là một chủ đề nóng trong thương mại báo chí. Một động thái sai lầm và nhiều năm làm việc chăm chỉ và nghiên cứu có thể đi công cốc. Blockchain là một giải pháp thông minh cho vấn đề.
Civil, một thị trường báo chí phi tập trung , ngoài các lợi ích blockchain rõ ràng, cung cấp một mô hình khuyến khích kinh tế cho nội dung tin tức chất lượng, cùng với khả năng lưu trữ nội dung vĩnh viễn, sẽ vẫn có thể truy cập bất cứ lúc nào.
Trên đây là bài viết “Blockchain là gì? Tìm hiểu chi tiết về công nghệ Blockchain như thế nào?”. Hy vọng sẽ giúp bạn có thêm nhiều điều bổ ích về block chain.
