Từ điển Oxford chọn ‘Goblin mode’ là từ của năm 2022

Theo từ điển Oxford, "Goblin mode" (Chế độ yêu tinh) là thuật ngữ tiếng lóng ám chỉ "kiểu hành vi buông thả, lười biếng, cẩu thả hoặc tham lam, theo cách bác bỏ chuẩn mực hoặc kỳ vọng của xã hội".

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times, Bà Katherine Connor Martin, giám đốc sản phẩm của Oxford Languages chia sẻ, từ “Goblin mode” khiến chúng ta có cảm giác rằng đại dịch đã qua, nhưng chúng ta vẫn đang vật lộn với nó. Bởi những hành vi này khá quen thuộc với mọi người trong giai đoạn phong tỏa vì Covid-19.

Trước đây, mạng xã hội là nơi thể hiện những việc tự thay đổi bản thân theo cách lý tưởng như: ngủ đúng giờ, ăn đúng cữ, luyện tập thể dục thể thao…Thì giờ đây, nó đang được thay bằng chế độ yêu tinh – ngược lại với việc cố gắng làm bản thân tốt đẹp hơn.

Ông Casper Grathwohl, chủ tịch Oxford Languages thuộc OUP, cũng chia sẻ trong thông cáo đưa ra ngày 5/12 rằng, những gì mà tất cả mọi người đã trải qua trong năm vừa rồi hoàn toàn phù hợp với “chế độ yêu tinh”. Khi trong thời gian giãn cách xã hội do đại dịch Covid-19, nhiều người đã tự cô lập bản thân, dành thời gian thưởng thức đồ ăn và bỏ qua việc chăm sóc sức khỏe của mình.

Tuy nhiên, có nhiều chỉ trích xung quanh "Goblin mode". Một trong những thực tế gây tranh cãi là cụm từ này dường như tập trung hơn tới lối sống bê tha, thiếu kỷ luật của phụ nữ, trong khi đàn ông có thể hành xử tương tự mà không bị gọi là "yêu tinh", theo Glamour.

Trong một bài viết trên tạp chí Harper's Bazaar, tác giả Hayley Peppin nhận định "goblin mode" là một từ khóa viral trên Internet, nhưng nó không nên bị "gắn mác" và nhắm mũi dùi vào phụ nữ.

Phụ nữ bị chỉ trích vì khi ở nhà họ xuề xòa về ngoại hình của mình

Theo The Hustle, "Goblin mode" vốn là một từ lóng, rất khó để xác định cụ thể thời gian nó xuất hiện. Cụm từ này được ghi nhận rộng rãi lần đầu vào năm 2009, trong bài đăng của chủ tài khoản Twitter @jenniferdujour.

Nhưng với nhiều người, lần đầu tiên họ biết đến "chế độ yêu tinh" là vào ngày 15/2 năm nay, bằng loạt tin giả bịa đặt về phát ngôn của diễn viên Julia Fox sau khi cô chia tay Kanye West: "Anh ấy không thích khi tôi bước vào goblin mode". 

Dòng tweet nhận hàng chục nghìn lượt tương tác, được nhiều trang truyền thông lan tỏa như một nguồn tin chính thống mà không nhận ra đó chỉ là một trò đùa. Chính Julia Fox đã phải lên tiếng bác bỏ câu nói đó. Chủ nhân của dòng tweet đã đính chính, không quên “đá xoáy” những kênh truyền thông vội vã đưa tin mà không kiểm chứng.

Trong các cuộc bàn luận và trào lưu trên mạng xã hội, "chế độ yêu tinh" chủ yếu khiến người ta hình dung ra một phụ nữ thiếu chỉn chu, ít chăm chút tới ngoại hình, có phần lười biếng.

Trang iNews mô tả "goblin mode" là: "Ngày mà bạn mặc quần thể thao, chiếc quần mua từ năm 2009, tóc búi cao ra sau và da phủ một lớp bụi bẩn".

Trong khi đó, The Guardian người bước vào "chế độ yêu tinh" là khi "dành cả ngày trên giường để xem bộ phim 90 Day Fiancé và lướt mạng xã hội không ngừng".

Phóng viên công nghệ của NPR, Bobby Allyn, đã tweet: "Chế độ yêu tinh giống như khi bạn thức dậy lúc 2h sáng và lê bước vào bếp, không mặc gì ngoài chiếc áo phông dài để kiếm một món ăn vặt kỳ lạ, chẳng hạn như phô mai tan chảy trên muối".

Theo Peppin, mọi người, đặc biệt là phụ nữ, đang bị chỉ trích vì trở nên thoải mái và xuề xòa về ngoại hình của họ khi ở nhà, chỉ vì một từ mới gây xôn xao trên mạng xã hội.

"Nghiêm túc mà nói, chúng ta không nên bị phán xét hay coi mình là thảm hại, lười biếng khi tận hưởng tiện nghi tại nhà. Tôi không phải là chuyên gia, nhưng rõ ràng dành một ngày lười biếng ở nhà cũng có ý nghĩa tích cực với sức khỏe tinh thần như ra ngoài uống cà phê với một người bạn", Peppin bày tỏ.

Trong một bình luận cho Grazia Daily, nhà báo Marianna Manson lập luận rằng "chế độ yêu tinh" đã bị sử dụng để nói về phiên bản không phù hợp với tiêu dùng công cộng, đặc biệt là phụ nữ. Trên mạng xã hội, phiên bản tốt nhất của phụ nữ được kỳ vọng là những người dành thời gian và tiền bạc cho việc trang điểm, chăm chút ngoại hình thường xuyên, chú ý đến mọi thứ từ ngôn ngữ cơ thể đến kiểu tóc.

"Tôi đánh liều đoán rằng một người đàn ông mặc bộ quần áo thể thao ố màu và đút tay vào quần gãi ngứa sẽ không tự coi họ là 'yêu tinh'", Manson bày tỏ.

Theo Manson, không cần thiết phải tìm ra một thuật ngữ hài hước để miêu tả trạng thái thoải mái khi một người tận hưởng khoảng thời gian thư giãn ở nhà. "Có thực sự cần phải coi chuyện một phụ nữ không trang điểm và đi giày cao gót lúc ở nhà là bí mật bẩn thỉu không?", cô bày tỏ.

"Goblin mode": Lối sống “buông thả” của những người không muốn cuốn theo vòng quay xã hội

Thuật ngữ được cho là xuất hiện trên Reddit đầu tiên, rồi sau đó mới phổ biến ra Twitter, TikTok. Ban đầu, “chế độ yêu tinh” nói đến việc tận hưởng cuộc sống mà không cần đắp lên mình nhiều lớp mặt nạ hay tiêu chuẩn số đông. Với cách định nghĩa như hiện tại, có lẽ ai cũng đã từng có lúc trở thành một “yêu tinh” lười biếng đúng nghĩa: ở nhà, xem TV rất nhiều, không thiết thay quần áo thường xuyên, ăn uống tự do, mặc kệ chế độ ăn lành mạnh. 

Điều này đi ngược lại với rất nhiều xu hướng hoàn thiện bản thân mà cộng đồng đặt ra khi đại dịch vẫn còn. Ví dụ, khi cách ly ở nhà, rất nhiều người đặt mục tiêu phải tập thể dục hằng ngày, chăm sóc da đẹp, uống đủ nước, thiền, học kỹ năng mới, hay thậm chí phải cư xử đúng mực hơn. 

Thế nhưng, càng về sau những nội dung như vậy bắt đầu mang tính chuẩn mực. Nếu bạn ở nhà nhưng nhà cửa lại bừa bộn, xấu xí, bạn lười biếng không học hay làm gì cả thì bạn thật không ra làm sao.

Do đó, Goblin mode đã trở thành một cụm từ được mọi người sử dụng để giải tỏa tâm lý. Họ nhận ra mình không cần phải làm theo những chuẩn mực ấy, họ có thể xuề xòa, luộm thuộm trong không gian riêng tư của mình.

Tuy nhiên, khi đại dịch kết thúc, mọi người trở lại làm việc bình thường thì một số người vẫn còn ở “chế độ yêu tinh”, đặc biệt là những người trẻ. Có lẽ chính vì tinh thần này mà Goblin mode đã được chọn là từ của năm bởi cộng đồng mạng.