Kỹ thuật mới cứu sống hàng trăm thai nhi từ trong bụng mẹ

Hiệu quả từ can thiệp bào thai 

Bên lề Hội nghị khoa học chỉ đạo tuyến chuyên ngành sản phụ khoa Hà Nội lần thứ X với chủ đề “Cập nhật và ứng dụng 2022” do Bệnh viện Phụ sản Hà Nội tổ chức ngày 2/12 tại Hà Nội, GS.TS. Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội chia sẻ hiệu quả từ can thiệp y học bào thai.

Theo ông Ánh, y học bào thai là một chuyên khoa sâu của sản khoa tập trung vào việc quản lý các vấn đề sức khỏe của người mẹ và thai nhi trước, trong và ngay sau khi mang thai.

Trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 1,5 triệu trẻ được sinh ra, hơn 40.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh. Tỉ lệ dị tật khoảng 2-3%, nghĩa là cứ 100 trẻ sinh ra sẽ có 2-3 trẻ bị dị tật nếu không được phát hiện, can thiệp y khoa.

Trong hơn 40.000 trẻ dị tật mỗi năm, khoảng 1.400 -1.800 trẻ bị bệnh Down, 250 - 250 trẻ mắc hội chứng Edwards, 1.000 - 1.500 trẻ bị dị tật ống thần kinh, 300 - 400 trẻ bị suy giáp bẩm sinh, 15.000 - 30.000 trẻ bị thiếu men G6PD, khoảng 2.200 trẻ bị tan máu bẩm sinh… Hơn 1.700 trẻ sơ sinh tử vong do dị tật bẩm sinh. 

10 năm trở lại đây phẫu thuật nội soi thai kết hợp tia laser, sóng vô tuyến, dao điện... các kỹ thuật đã được chứng minh là kỹ thuật khả thi và đem lại hiệu quả vượt bậc so với các kỹ thuật trước đó nên phẫu thuật can thiệp bào thai. Các kỹ thuật này đã được ứng dụng rộng rãi trên 20 nước Châu Âu, Châu Mỹ từ đó đến nay.

Tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cũng đã thực hiện nhiều kỹ thuật can thiệp bào thai. Đến nay, kết quả can thiệp y học bào thai rất hiệu quả. Kết quả thực hiện phẫu thuật nội soi buồng ối điều trị hội chứng truyền máu song thai đạt hiệu quả cao, tỷ lệ sống ít nhất một thai là 84,9%, tỷ lệ sơ sinh sống chung là 53% và không có trường hợp nào bị nhiễm trùng.

Việt Nam hiện có 4 cơ sở thực hiện can thiệp bào thai, gồm Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Từ Dũ, Sản Nhi Bắc Ninh và một bệnh viện tư nhân.

Phẫu thuật nội soi buồng ối điều trị hội chứng dải xơ buồng ối bằng laser có tỷ lệ phẫu thuật thành công đạt 100% (30/30), tỷ lệ cứu sống là 25/30, đạt 83,3%. Tỷ lệ truyền ối thành công chung là 80/106, đạt 75,5%, nhiễm trùng 0%. Có nhiều bài báo và báo cáo trong nước và quốc tế về kết quả can thiệp bào thai tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.

Tỷ lệ trẻ bất thường tại Việt Nam chiếm tới 2%

Theo GS. Ánh, tỷ lệ trẻ bất thường tại Việt Nam hiện nay là 2%, nếu không có sự can thiệp của sản khoa thì cứ 100 trẻ sẽ có 2 trẻ có vấn đề về sức khỏe hoặc tật nguyền ở mức độ hòa nhập cuộc sống kém hoặc không thể hòa nhập được cuộc sống, thậm chí tử vong. Chính vì vậy, việc cứu được 2% trẻ rất có giá trị để nâng cao chất lượng giống nòi Việt Nam.

Với việc gia tăng dân số hiện nay, gần 2 triệu trẻ em ra đời mỗi năm là vấn đề lớn của ngành sản khoa. Nếu không có đảm bảo công tác chăm sóc trước sinh, trong sinh và sau sinh tốt thì nhiều trẻ ra đời là gánh nặng cho xã hội.

Ông Ánh chia sẻ thêm, thời gian qua bệnh viện đã thực hiện thành công các kỹ thuật truyền ối cho thai thiểu ối, phẫu thuật điều trị hội chứng truyền máu song, hội chứng song thai không tim, hội chứng dải xơ buồng ối... cho hàng trăm ca bệnh.

Lấy ví dụ về chứng thiếu ối, bác sĩ cho biết khoảng 5% thai phụ có nguy cơ này. Có ca chỉ cần truyền 1 lần, có ca phải truyền tới 2 - 3 lần. Mới đây, bác sĩ còn chỉ định truyền tới 4 lần cho thai phụ trẻ bị cạn sạch nước ối ở tuần thứ 18. 

Chị M.T. bị bong rau ngay khi biết tin mang thai 1 tháng, 3 tháng sau lại phát hiện thai nhi bị thiếu ối. “Nếu không can thiệp, thai nhi thiểu ối sẽ bị hỏng toàn bộ hệ thống tiêu hóa, cứng khớp, dạ con co bóp đe doạ nguy cơ tử vong cho em bé ngay trong bụng mẹ”, GS Ánh cho biết.

Thăm khám, điều trị nhiều nơi nhưng tình trạng không tiến triển, tới đâu chị cũng được khuyên nên đình chỉ thai nghén. Đến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, bác sĩ chỉ định truyền ối. Nhưng sau 20 ngày nước ối lại cạn, chỉ định truyền lần 2 được đưa ra. Gần 1 tháng sau đó, chị T. được truyền thêm 2 lần nữa. 

Sau khi truyền ối lần 4, thai nhi tăng đều cân nặng mỗi tuần. Khi thai ở tuần 28, chị T. được chỉ định nhập viện mổ chủ động, tránh suy thai. Bé gái nặng 1,1kg chào đời, được đưa ngay vào Khoa Sơ sinh. Sau 1,5 tháng, bé tăng lên 2kg, khỏe mạnh, được xuất viện. 

Và sang năm 2023, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội sẽ mạnh dạn triển khai các kỹ thuật mới sửa chữa các tổn thương của bào thai như thoát vị hoành, tim bẩm sinh, Spina Bifida, truyền máu thai thiếu máu, dẫn lưu dịch màng phổi, ứ nước bể thận...

Hiện bệnh viện đã gửi 3 bác sĩ đi đào tạo tại Pháp và sẽ về VIệt Nam tháng 12/2022. Bệnh viện cũng đang chuẩn bị sẵn sàng cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị hiện đại để triển khai các kỹ thuật mới ngay tại Trung tâm Can thiệp bào thai, tăng cơ hội chữa bệnh cho thai nhi trong năm 2023.