"Điểm mặt" 6 loại thực phẩm phổ biến nhất gây dị ứng ở trẻ em

Dị ứng thực phẩm (dị ứng thức ăn) là tình trạng một hoặc một số loại thực phẩm nhất định gây đáp ứng miễn dịch bất thường. Đó là do hệ miễn dịch của cơ thể nhận nhầm một số protein có trong thực phẩm là tác nhân gây hại, từ đó khởi động hàng loạt cơ chế bảo vệ (bao gồm cả giải phóng những hóa chất như histamine) gây viêm

Nguyên nhân dị ứng ở trẻ em

Nguyên nhân khách quan: Dị ứng thức ăn thường gặp nhất với những trẻ có cơ địa bị dị ứng. Thường những bé có bệnh hen, viêm da cơ địa, mề đay, viêm mũi dị ứng sẽ có nhiều khả năng bị dị ứng thức ăn hơn những đứa trẻ khác. 

Nguyên nhân chủ quan: do bé ăn phải thức ăn lạ. Trong thức ăn có chứa những chất có cơ chế khiến cho hệ miễn dịch của bé phản ứng lại. Từ đó gây ra những biểu hiện dị ứng ở trẻ. 

Các triệu chứng dị ứng

Nhiều bậc cha mẹ khi thấy trẻ bị sổ mũi hoặc ngứa, chảy nước mắt thường nghĩ đến dị ứng, nhưng có nhiều triệu chứng khác có thể gây ra do dị ứng. Các triệu chứng của con bạn cũng sẽ phụ thuộc vào loại dị ứng và mức độ nghiêm trọng của phản ứng miễn dịch mà chúng có.

Một số triệu chứng dị ứng phổ biến nhất bao gồm:

• Nếp nhăn do dị ứng (nếp gấp gần đáy mũi của trẻ)
• Dị ứng shiners (quầng thâm, màu xanh da vùng dưới mắt)
• Viêm da tiếp xúc (phát ban đỏ ngứa)
• Mệt mỏi, ho khan, đau đầu
• Nổi mề đay (phát ban đỏ ngứa xuất hiện và biến mất, thường gặp khi bị dị ứng thực phẩm)
• Khó chịu đường ruột, bao gồm chuột rút, buồn nôn hoặc tiêu chảy
• Ngứa mắt, ngứa mũi, miệng hoặc cổ họng

• Mắt đỏ, sưng húp, chảy nước mắt và ngứa

• Chà xát mũi nhiều, chảy nước mũi với dịch trong
• Hắt xì, nghẹt mũi, thở khò khè hoặc khó thở

Điểm mặt 6 loại thực phẩm gây dị ứng cho trẻ cần tránh xa

1. Sữa bò: Thực phẩm gây dị ứng phổ biến

Sữa bò là một trong những thực phẩm dễ gây dị ứng nhất. Tình trạng dị ứng đạm sữa bò rất thường thấy, nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là khi tiếp xúc với protein sữa bò trước 6 tháng tuổi. Đây là một trong những tình trạng dị ứng phổ biến nhất ảnh hưởng đến 2 – 3% trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi. Tuy nhiên, khoảng 90% trẻ sẽ không còn tình trạng này vào khoảng 3 tuổi.

Trẻ em hoặc người lớn có xu hướng phản ứng dị ứng trong vòng 5 – 30 phút sau khi uống sữa bò với các triệu chứng như sưng, phát ban, nổi mề đay, trường hợp hiếm gặp có thể gây sốc phản vệ. Các bà mẹ cho con bú bị dị ứng có thể phải loại bỏ sữa bò và các thực phẩm có liên quan đến sữa bò ra khỏi chế độ ăn. Đối với trẻ sơ sinh không bú mẹ, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn dùng sữa phù hợp.

2. Hải sản có vỏ là thực phẩm gây dị ứng

Các loại hải sản có vỏ như tôm, cua, sò, ốc… là thực phẩm gây dị ứng cho trẻ, vì vậy các bác sỹ khuyên không nên cho bé dưới 1 tuổi ăn hải sản. Trước khi cho bé ăn, chúng ta nên hỏi ý kiến bác sỹ cũng như tìm hiểu xem trong gia đình có ai bị dị ứng với hải sản không.

Trẻ dị ứng với tôm cua cũng thường dị ứng với các loài nhuyễn thể như trai, sò, ốc, hến, ngao, mực, bạch tuộc... Một số trẻ chỉ bị dị ứng trong một khoảng thời gian nào đó, nhưng số khác lại bị suốt cả đời.

Dạng dị ứng này có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng nên nếu nhận thấy bé có biểu hiện bất thường sau khi ăn những đồ ăn hải sản thì cần ngừng ngay lại và cho con đến gặp bác sĩ để điều trị.

3. Dị ứng với trứng

Theo các chuyên gia sức khỏe, trứng là một trong những món ăn dễ bị dị ứng nhất và dị ứng trứng là tình trạng dị ứng phổ biến thứ hai ở trẻ em. Các triệu chứng dị ứng thường gặp là:

• Vấn đề về tiêu hóa như đau dạ dày
• Phản ứng da như nổi mề đay hoặc phát ban
• Vấn đề về đường hô hấp như khó thở
• Sốc phản vệ (rất hiếm)

Các protein trong lòng trắng trứng và lòng đỏ trứng khác nhau một chút nên có thể có người dị ứng với lòng trắng trứng, có người lại dị ứng với lòng đỏ. Tuy nhiên, hầu hết các chất gây ra dị ứng được tìm thấy trong lòng trắng trứng, do đó, dị ứng lòng trắng trứng sẽ phổ biến hơn.

4. Thực phẩm dễ gây dị ứng: Đậu nành

Dị ứng đậu nành ảnh hưởng đến khoảng 0,4% trẻ em, thường gặp nhất ở trẻ dưới ba tuổi. Nguyên nhân là do cơ thể phản ứng với một loại protein trong đậu nành hoặc các sản phẩm có chứa đậu nành. Các triệu chứng có thể từ ngứa, ngứa miệng, chảy nước mũi đến phát ban và hen suyễn hoặc khó thở. Trong một số ít trường hợp, dị ứng đậu nành cũng có thể gây sốc phản vệ.

Một số ít trẻ nhỏ bị dị ứng với sữa bò cũng có thể dị ứng với đậu nành. Cách điều trị duy nhất cho tình trạng dị ứng đậu nành là bạn hãy tránh dùng đậu nành và các sản phẩm có thành phần là đậu nành như sữa đậu nành, nước tương, một số loại bánh.

5. Hạt cây là thực phẩm gây dị ứng rất thường gặp

Dị ứng hạt cây là loại dị ứng phổ biến ở trẻ em và người lớn. Nếu bạn bị dị ứng với một loại hạt cây sẽ có nguy cơ cao dị ứng với các loại hạt cây khác. Các loại hạt cây dễ gây dị ứng:

• Hạt đậu phộng (lạc)
• Hạt dẻ
• Hạt điều
• Hạnh nhân
• Quả óc chó
• Quả hồ trăn
• Quả hạch Brazil

Dị ứng với các loại hạt cây là tình trạng suốt đời và nghiêm trọng, chiếm khoảng 50% trường hợp tử vong liên quan đến sốc phản vệ.

6. Cá – Món ăn dễ bị dị ứng

Những món ăn dễ bị dị ứng không thể không kể đến là cá loại cá, nhất là cá biển. Dị ứng cá là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến khoảng 2% người trưởng thành. Giống như dị ứng động vật có vỏ, dị ứng cá có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng và có nguy cơ gây tử vong. Các triệu chứng chính là nôn mửa và tiêu chảy, trường hợp hiếm gặp có thể gây sốc phản vệ.

Do các triệu chứng có thể giống nhau, đôi khi tình trạng dị ứng cá bị nhầm lẫn với phản ứng chất gây ô nhiễm trong cá, chẳng hạn như vi khuẩn, virus hoặc độc tố. Thịt của động vật có vỏ và cá không mang cùng một loại protein, vì thế người bị dị ứng với động vật có vỏ có thể không bị dị ứng với cá.

Cha mẹ cần lưu ý gì khi con có biểu hiện dị ứng?

Khi bạn biết loại dị ứng của con mình, bạn có thể giúp trẻ giảm bớt hiệu quả hơn bằng cách phòng ngừa. Việc ghi nhật ký các triệu chứng cũng có thể giúp tìm ra nguyên nhân gây ra dị ứng cho con bạn. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nhi khoa nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào về bệnh dị ứng của con bạn.

Một trong những biện pháp điều trị hiệu quả nhất là tránh các tác nhân gây dị ứng càng nhiều càng tốt. Không cho trẻ ăn những thực phẩm đã từng gây dị ứng nếu trẻ bị dị ứng thực phẩm.

 Không tự ý mua thuốc cho trẻ mà nên trao đổi về các lựa chọn thuốc với bác sĩ nhi khoa để xác định loại thuốc nào có thể hữu ích nhất đối với các triệu chứng cụ thể của con bạn. Bác sĩ cũng có thể đề nghị tiêm phòng dị ứng nếu con bạn có các triệu chứng dị ứng từ trung bình đến nặng khó kiểm soát.