Những nghiên cứu khoa học ấn tượng năm 2021

Xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm 50 loại ung thư

Trong khi những tiến bộ trong phòng, chống Covid-19 luôn đi đầu, một xét nghiệm phát hiện ung thư sớm đang được phát triển. Theo đó, xét nghiệm máu Galleri được phát triển bởi một công ty công nghệ sinh học có tên là GRAIL, trụ sở tại San Francisco, California (Mỹ).

Việc xét nghiệm máu đột phá mới có thể phát hiện hơn 50 loại ung thư khác nhau như tuyến tụy, buồng trứng, thực quản... chỉ với 1 mẫu máu đơn giản có thể sớm được phổ biến rộng rãi và có thể là cuộc cách mạng trong việc phát hiện và chẩn đoán ung thư, giúp cứu sống nhiều người.

Cụ thể, sau khi 2 ống máu của bệnh nhân được gửi đến phòng xét nghiệm, người bệnh có thể nhận được kết quả trong vòng 10 ngày.

Phòng khám Mayo, nơi thử nghiệm xét nghiệm này ở Mỹ, cho biết xét nghiệm có khả năng phát hiện rất hiệu quả hơn 50 loại ung thư, với tỷ lệ dương tính giả dưới 1%. 

Minetta Liu, bác sĩ ung thư của Phòng khám Mayo Clinic (Mỹ), cho biết: “Hiện nhiều bệnh ung thư được phát hiện quá muộn, dẫn đến kết quả không tốt. Phát hiện ung thư sớm là rất quan trọng để điều trị thành công".

Hiện, mặc dù Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vẫn chưa chấp thuận, nhưng xét nghiệm Galleri với đơn thuốc của bác sĩ đã được lưu hành ở Mỹ với giá 949 Đôla.

Phương pháp mới điều trị hội chứng lão hóa sớm ở trẻ em

Trong một nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Neuroscience, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, những con chuột bị đột biến progeria đã được các nhà nghiên cứu sử dụng một phương pháp chỉnh sửa gene gần giống CRISPR để sửa lỗi DNA, ngăn ngừa các tổn thương do đột biến này gây ra.

Đầu tiên, các nhà nghiên cứu thử nghiệm chỉnh sửa trên các tế bào được nuôi cấy từ hai bệnh nhân progeria đã sửa chữa đột biến đồng thời không tạo ra nhiều thay đổi không mong muốn ở những nơi khác trong bộ gene. Sau đó, họ sử dụng AAV (adeno-associated viruses), một virus vô hại dùng làm phương tiện phân phối các liệu pháp gene và cuối cùng tiêm vào những con chuột non mang đột biến progeria.

"Kết quả tốt hơn nhiều so với những gì chúng tôi đã dám hy vọng", nhà nghiên cứu Collins cho biết. Khi những con chuột được kiểm tra vào 6 tháng sau, từ 20% đến 60% xương, cơ vân, gan, tim và động mạch chủ của chúng mang bản DNA đã sửa lỗi. Mức progerin giảm và mức lamin A tăng trong một số mô. Mặc dù những con chuột đã 2 tuần tuổi khi được điều trị (tương đương khoảng 5 tuổi ở người), những tháng sau đó, động mạch chủ của chúng hầu như không có dấu hiệu về sự phát triển mô sợi hoặc mất tế bào cơ như thường thấy ở chuột và trẻ em bị progeria.

Mô cấy ghép làm từ collagen bò và một giọt máu của bệnh nhân có thể chữa lành chấn thương dây chằng trước

Theo một báo cáo năm 2016 trên Tạp chí Chấn thương và Chỉnh hình Lâm sàng, các chấn thương đầu gối phổ biến nhất là dây chằng chéo trước (ACL). Chấn thương xảy ra rất thường xuyên và rất căng thẳng cho những người bị ảnh hưởng.

Việc sửa chữa dây chằng chéo trước bị rách đòi hỏi nhiều cuộc phẫu thuật hoặc thậm chí là tái tạo toàn bộ, bao gồm việc loại bỏ một gân khỏe mạnh để cấy ghép và thay thế dây chằng chéo bị thương, nhưng những phiền toái sau lấy gân đôi khi là không nhỏ. Một nhược điểm khác của phương pháp ghép gân là tình trạng viêm thoái hóa khớp sau mổ 15-20 năm, nếu người bệnh còn trẻ (15-20 tuổi) phải đối mặt với tình trạng này là quá sớm.

Martha Murray, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình cấp cao tại Bệnh viện Nhi Boston và là nhà phát triển mô cấy BEAR (Bridge-Enhanced ACL Repair), tạm dịch là tái tạo dây chằng chéo trước bằng cầu nối tăng cường cho biết trong một thông cáo báo chí, một loại mô cấy đầu gối mới được FDA chấp thuận gần đây "về cơ bản có thể kích thích dây chằng chéo trước tự chữa lành".

Theo đó, mô cấy ghép được làm từ collagen bò và một lượng máu ngoại vi của bệnh nhân, tạo cầu nối giữa các đầu bị rách của dây chằng chéo trước. Sau 3 tháng phẫu thuật, trên phim chụp cộng hưởng từ thấy các bó sợi của dây chằng chéo trước bắt đầu đan xen nhau một cách tự nhiên trong 'miếng xốp' có cấu tạo bằng protein đặc biệt. Người ta nói rằng sau một thủ thuật xâm lấn tối thiểu để đưa mô cấy vào, dây chằng chéo trước có thể lành nhanh hơn và đem lại sự dễ chịu hơn cho bệnh nhân so với tái tạo.

Thuốc uống đầu tiên kháng nấm âm đạo "triệt để"

Các nhà khoa học từ SCYNEXIS đã phát triển thuốc điều trị uống một ngày và là thuốc đầu tiên trong nhóm thuốc kháng nấm triterpenoid mới. Loại thuốc mới này có thể giết chết candida – nấm men có thể gây nhiễm trùng âm đạo.

Thuốc uống tiêu chuẩn thông thường Diflucan (fluconazole), ức chế sự phát triển của nấm men nhưng không giết chết nó. Một phương pháp điều trị mới được gọi là Brexafemme mang đến sự thay đổi so với các loại thuốc chống nấm trước đây.

Brexafemme hoạt động bằng cách ngăn chặn một lớp bảo vệ hình thành xung quanh nấm, làm cho nấm chết. Nhà sản xuất cho biết trong một thông cáo báo chí, thuốc sẽ tồn tại trong cơ thể đến hai tuần, ngăn ngừa nhiễm trùng quay trở lại. Thuốc hiện có sẵn dưới dạng hai viên nén mà bác sĩ có thể kê đơn.

Sản xuất sữa mẹ trong phòng thí nghiệm

Trang Oddity Central (Anh) đưa tin, trong thời đại công nghệ đã tạo ra những đột phá mới trong ngành thực phẩm, chẳng hạn burgers và bít tết in 3D, sữa mẹ được sản xuất trong phòng thí nghiệm thay vì ngực của phụ nữ thực sự là điều không có gì kỳ lạ.

Theo đó, ông ty khởi nghiệp BIOMILQ tuyên bố họ đã đưa ra một giải pháp thay thế thậm chí còn tốt hơn: đó là sữa mẹ được sản xuất trong phòng thí nghiệm.

Cụ thể, các chất dinh dưỡng đa lượng có trong loại sữa mẹ được nuôi cấy từ tế bào tuyến vú của BIOMILQ như  protein, carbohydrate phức hợp, axit béo và các chất béo hoạt tính sinh học khác - được báo cáo là tương đương với những chất có trong sữa mẹ. 

Dù vậy, những người sáng lập BIOMILQ nhấn mạnh rằng sản phẩm của họ không hoàn toàn giống với sữa mẹ và cũng không khuyến khích thay thế việc nuôi con bằng sữa mẹ.