Gia tăng tử vong do sử dụng thuốc an thần trong đại dịch Covid-19

Theo một báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, số ca tử vong ở 32 tiểu bang do sử dụng quá liều thuốc an thần nhóm benzodiazepine bất hợp pháp đã tăng hơn 6 lần (520%) từ năm 2019 đến năm 2020. Tương tự, số ca tử vong do quá liều thuốc benzodiazepine kê đơn cũng tăng 22%, từ 921 lên đến 1122 ca.

Theo TS.Alex Manini, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu độc chất tại Trường Y Icahn, New York, những loại thuốc benzodiazepine bất hợp pháp được thiết kế có cấu trúc tương tự như các thuốc đã được phê duyệt. Tuy nhiên, độc tính và tác dụng phụ lâm sàng của thuốc vẫn còn chưa được biết đến.

Các chuyên gia cho rằng tình trạng này khá tương đồng với việc lạm dụng các loại thuốc phiện tổng hợp mạnh như fentanyl trước đây tại Hoa Kỳ, khi mà người dùng chuyển từ opioid theo toa như oxycontin hay vicodin sang các chất thay thế bất hợp pháp rẻ tiền hơn nhưng lại có công dụng mạnh mẽ hơn.

Theo dữ liệu thu thập được trong 6 tháng đầu năm 2020, 93% trường hợp tử vong do dùng quá liều benzodiazepine có liên quan đến opioid. Trong số đó có 2/3 trường hợp sử dụng kết hợp fentanyl bất hợp pháp với thuốc nhóm benzo.

Cả opioid và benzodiazepine đều làm giảm nhịp thở của người bệnh. Do đó, khi kết hợp 2 loại thuốc này có khả năng làm tăng nguy cơ ngừng thở. 

Đồng thời, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, khi phối hợp các thuốc này cùng nhau sẽ làm tăng yếu tố nguy cơ quá liều lên 10 lần so với việc dùng opioid kê toa đơn độc. Bên cạnh đó, còn làm giảm khả năng đáp ứng của cơ thể với các thuốc giải độc.

"Những biến động về mặt cảm xúc gây ra bởi đại dịch Covid-19 có thể là một trong những nhân tố góp phần làm gia tăng số ca tử vong do sử dụng ma túy quá liều ở Hoa Kỳ. Có nhiều lo ngại rằng tác động gián tiếp của trạng thái cô lập, lo lắng và căng thẳng trong thời buổi đại dịch còn đang diễn biến phức tạp cũng là một phần nguyên nhân gây tử vong do quá liều thuốc", TS.Teresa Amato, Giám đốc Trung tâm y học cấp cứu tại New York, cho biết.

Benzodiazepine là nhóm gồm các thuốc an thần nhẹ, thường được gọi tắt là "benzo". Những loại thuốc này được các bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân có vấn đề rối loạn lo âu và khó ngủ. Nhưng có nhiều loại thuốc benzodiazepine được sản xuất bất hợp pháp. Các thuốc này bao gồm clonazolam, etizolam và flubromazolam, bị nghi ngờ là có tác dụng mạnh hơn thuốc benzo kê toa, làm tăng nguy cơ gây nghiện và quá liều.