Quảng Nam: Cần xem xét thận trọng khi cấp phép bến thủy nội địa

Theo Phòng Quản lý Đô thị thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, địa phương có 2 bến thủy nội địa phục vụ xếp dở hàng hóa cát sỏi ở xã Điện Phước. Một bến thuộc quản lý hộ bà Lê Thị Tiện và một bến thuộc quản lý hộ ông Trương Đức Long (cùng trú địa phương). Đây là những bến thủy nội địa nằm ngay trên sông Vu Gia – Thu Bồn được Sở GTVT tỉnh Quảng Nam cấp phép hoạt động. Tuy nhiên, trong thời gian qua, những bến bãi này gây ra nhiều lình xình trong dư luận xã hội và nhiều cơ quan báo chí nêu tên.

Đơn cử, trường hợp bến thủy nội địa của hộ bà Lê Thị Tiện, theo hồ sơ từ Sở GTVT tỉnh Quảng Nam, bến thủy này đã hết giấy phép hoạt động từ ngày 30/6 vừa qua. Tuy nhiên, những ngày đầu tháng 7/2022, chúng tôi vẫn ghi nhận xe tải, xe ben liên tục ra vào bến này để lấy cát sỏi. Chưa hết, theo lãnh đạo Phòng Quản lý đô thị Thị xã Điện Bàn, vừa qua thực hiện kiểm tra giám sát, đơn vị phát hiện và đề xuất cơ quan chức năng xử lý bến thủy này do vi phạm quy định liên quan đến việc tập kết số lượng lớn cát gây chồng lấn sang khu vực đất nông nghiệp, vượt quá phạm vi được cấp phép,

Dọc theo hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn đoạn ngang qua khu vực các bến thủy nội địa này cũng dễ dàng nhận thấy hiện tượng sạt lở. Theo người dân, khu vực đất nông nghiệp xã Điện Phước ven sông vốn rất rộng lớn. Thời gian gần đây, nước liên tục ăn mòn vào khiến đất sạt lở xuống sông. Ngoài yếu tố tự nhiên thì nguyên nhân gây ra vấn nạn sạt lở chính là câu chuyện hút cát, tập kết cát ven sông Vu Gia - Thu Bồn. Cụ thể, các tàu ghe hút cát dưới lòng sông làm hụt nền đất cát lòng sống khiến đất đai 2 bên bờ sạt xuống.

Dọc theo con sông lớn này, chúng tôi bắt gặp hàng chục tàu hút cát ban ngày nằm im, ẩn mình bên những bụi tre, bụi lau sậy. Nhưng ban đêm những chiếc ghe này đi khắp nơi dọc theo con sông để hút cát. Lực lượng chức năng thị xã Điện Bàn từng phát hiện, bắt giữ nhiều vụ khai thác cát trái phép về đêm. 

Việc xuất hiện nhiều bến thủy nội địa ven sông Vu Gia – Thu Bồn dễ phát sinh cát tặc, cát lậu. Theo quy trình, các bến thủy nội địa sẽ ký hợp đồng với các mỏ cát để mua bán, vận chuyển cát bằng ghe trên đường sông. Điều này dễ nảy sinh việc các ghe tự hút trộm cát bán vào bến thủy như đã nói ở trên.

“Không giống như đường bộ, xe vận chuyển có thể đổ cát ở bất cứ đâu thì đường thủy các ghe chỉ có thể vào các điểm tập kết như bến thủy nội địa, bến bãi ven sông. Ở đây có máy múc để đưa cát từ ghe lên bến. Do đó, việc quản lý bến thủy nội địa không khéo sẽ tiếp tay cho cát tặc”, ông T., từng có nhiều năm vận tải trên sông cho biết.

Ở khía cạnh quản lý, cách đây chưa lâu, UBND thị xã Điện Bàn từng ra quyết định đóng cửa tất cả các bến thủy nội địa trên địa bàn để rà soát, kiểm tra sau khi tình trạng khai thác, tập kết, vận chuyển cát lậu hoạt động rầm rộ. Theo chính quyền TX Điện Bàn, đây là biện pháp quyết liệt mà UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo thực hiện nhằm đối phó với nạn cát tặc gây bức xúc trong người dân.

Do đó, thiết nghĩ cơ quan chức năng cần xem xét thận trọng và kỹ lưỡng trong việc cấp phép hay gia hạn các bến thủy nội trên địa bàn.