Bài học lớn từ thất bại trong cuộc đấu giá đất bất thường ở Thủ Thiêm

Cả 4 doanh nghiệp trúng đấu giá đất đều bỏ cọc, các lô đất chưa có chủ mới nhưng giá đất, giá nhà xung quanh đã bị đẩy lên cao.

Cách đây hơn 5 tháng, Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển thương mại Bình Minh lần lượt xin đơn phương chấm dứt hợp đồng mua bán tài sản vì không thể bố trí đủ vốn. Đến ngày 7/4, hai doanh nghiệp còn lại là Sheen Mega và Dream Republic cũng có văn bản xin kéo dài thời gian thanh toán tiền sử dụng đất thành 6 đợt, từ tháng 4 đến tháng 9, nhưng không được chấp thuận. Sau đó, 2 đơn vị xin nộp 100 tỷ đồng trước ngày 30/4 và cam kết hoàn thành thanh toán phần còn lại trong vòng 180 ngày kể từ ngày thông báo nộp tiền sử dụng đất, tức trễ nhất ngày 6/7.

Đến hạn chót nộp tiền sử dụng đất 6/7, Công ty CP Sheen Mega và Công ty CP Dream Republic vẫn không thể hoàn thành nghĩa vụ. suốt thời gian này cả hai doanh nghiệp đều không nộp thêm bất cứ khoản tiền nào. Cơ quan thuế đã ra quyết định phong tỏa, cưỡng chế trích tiền từ tài khoản 2 công ty này hôm 6/5, nhưng chỉ thu về được lần lượt gần 40,5 triệu đồng và chưa đầy 821.000 đồng từ Sheen Mega và Dream Republic. Như vậy, tính đến ngày 7/7, Cục thuế TP HCM đã thu được tổng cộng khoảng 1.053,6 tỷ đồng, gồm 20% tiền đặt cọc của cả 4 doanh nghiệp và tiền cưỡng chế tài khoản ngân hàng của Dream Republic và Sheen Mega. Con số trên chỉ bằng 2,82% so với tổng giá đấu thành công của 4 lô đất Thủ Thiêm.

Dream Republic thành lập vào tháng 10/2017 với vốn điều lệ ban đầu 300 tỷ đồng trong khi Sheen Mega có vốn điều lệ 500 tỷ và tuổi đời "gần hai tháng" tính tới ngày tham gia đấu giá. Tìm đến địa chỉ văn phòng, bảo vệ tòa nhà mà Dream Republic đặt trụ sở khẳng định, không có công ty nào mang tên như trên làm việc tại đây.

Trong khi đó, nhân viên lễ tân tòa nhà Sheen Mega đặt trụ sở cho biết công ty này có thuê tại đây. Nhưng thời gian qua, nhân sự của công ty này đến làm việc không thường xuyên, lãnh đạo lại rất hay đi công tác nên khó thể gặp mặt. Các số điện thoại của công ty cũng đều không liên lạc được.

Ngày 7/7, Cục Thuế TP.HCM chính thức có công văn báo cáo việc 2 doanh nghiệp này chưa nộp tiền sử dụng đất dù đã quá hạn 180 ngày. Các cơ quan chức năng của TP.HCM đang tiến hành thủ tục hủy kết quả cuộc đấu giá đất Thủ Thiêm. Như vậy, cả 4 doanh nghiệp trúng đấu giá đất Thủ Thiêm đều phải bỏ cọc. Như vậy, cả 4 lô đất vàng thuộc khu chức năng số 3 ở Thủ Thiêm vẫn chưa tìm được chủ mới. Câu chuyện được quan tâm nhất hiện nay là sau thất bại lần này, liệu TP.HCM sẽ tiếp tục đấu giá các lô đất vàng Thủ Thiêm như thế nào.

Thời gian tới TP.HCM vẫn tiếp tục đấu giá đất ở khu vực Thủ Thiêm. Tuy nhiên, một hệ lụy của việc đấu giá đất quá cao tại khu vực này đã xảy ra trong thời gian qua. Hệ lụy nhãn tiền đó là giá đất tại đây và xung quanh đã tăng phi mã. Dữ liệu của Chợ Tốt Nhà cho thấy mức giá rao bán các bất động sản ở TP Thủ Đức tăng mạnh 6,8-8,4% chỉ trong 3 tháng cuối năm 2021. Còn đến nay, giá căn hộ tại một số khu vực ở Thủ Đức đã vượt mức 200 triệu đồng/m2 với dòng sản phẩm hạng sang, trong khi có những căn biệt thự cũng được chào bán với giá lên đến 700 tỷ đồng. Riêng tại Thủ Thiêm, chỉ tính trên thị trường sơ cấp, một số dự án như Empire City, The Metropole, The River đã dao động quanh mức 163-210 triệu đồng/m2. Trong khi đó, giá đất khu vực này hiện cũng trên dưới 300 triệu đồng/m2.

Thực tế, với mặt bằng giá cao ngất ngưởng sau cuộc đấu giá đất, đã có dấu hiệu một số chủ đầu tư "té nước theo mưa", dừng bán hàng hoặc chấp nhận chịu phạt hợp đồng để "găm" hàng. Nhiều doanh nghiệp đã tính toán lại chiến lược sản phẩm và đưa ra những mức giá cao hơn kế hoạch ban đầu.

Việc cả 4 doanh nghiệp bỏ cọc hiện nay là điều kiện để TP.HCM đánh giá lại toàn bộ bức tranh thị trường để phát triển bất động sản Thủ Thiêm một cách bền vững hơn. Theo ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam, đây là "hồi chuông cảnh tỉnh" để TP.HCM và các địa phương nghiêm túc xem xét lại quá trình thẩm định hồ sơ năng lực của doanh nghiệp tham gia đấu giá quyền sử dụng đất. Từ cuộc đấu giá này cũng cho thấy hình thức đấu giá trực tiếp bằng lời nói không phù hợp với đấu giá quyền sử dụng đất, ít nhất là trường hợp của Thủ Thiêm nơi còn nhiều quỹ đất cần đấu giá.