Người cao tuổi nên tiêm những loại vắc xin gì?

Tại sao vắc xin lại quan trọng đối với người cao tuổi?

Khi bạn già đi, hệ thống miễn dịch (hệ thống trong cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng) cũng bị suy giảm. Theo các nhà khoa học, đây là sự lão hóa của hệ miễn dịch. Ngoài hệ thống miễn dịch suy yếu, người lớn tuổi có nhiều khả năng mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim, bệnh phổi hoặc bệnh gan. Mắc một hoặc nhiều bệnh mãn tính cùng một lúc cũng làm tăng nguy cơ gặp các vấn đề nếu bạn bị nhiễm trùng. 

Vắc xin là công cụ tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm trùng, và ngăn ngừa các biến chứng nặng do các bệnh nhiễm trùng gây ra. Đây là lý do tại sao vắc xin rất quan trọng đối với người cao tuổi. 

Các tác dụng phụ sau tiêm vắc xin mà người lớn tuổi gặp phải cũng tương tự như người trẻ. Trên thực tế, những người trẻ tuổi có xu hướng gặp nhiều tác dụng phụ sau tiêm vắc xin hơn những người lớn tuổi. Các phản ứng với vắc xin, như sốt và đau nhức cơ, là những dấu hiệu cho thấy vắc xin đang hoạt động và đã “kích hoạt” hệ thống miễn dịch của bạn. Người cao tuổi có hệ thống miễn dịch không hoạt động tốt như hệ thống miễn dịch của người trẻ tuổi, vì vậy “phản ứng” của họ với vắc xin có xu hướng nhẹ hơn.

Người cao tuổi nên tiêm vắc xin nào?

Dưới đây là một số loại vắc xin các chuyên gia khuyên người cao tuổi nên tiêm:

Vắc xin phòng Covid-19

Covid-19 vẫn là một đại dịch trên toàn thế giới, người cao tuổi mắc Covid-19 có nguy cơ tử vong cao nhất trong các nhóm đối tượng. Do vậy, người cao tuổi nên ưu tiên tiêm vắc xin Covid-19 càng sớm càng tốt. Các loại vắc xin phòng Covid-19 hiện nay đều an toàn và có hiệu quả với người cao tuổi.

Lý do duy nhất mà người cao tuổi không nên tiêm phòng vắc xin Covid-19 đó là bản thân người đó đã có phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm mũi vắc xin Covid-19 đầu tiên hoặc đã có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với một trong các thành phần của vắc xin trong quá khứ.

Vắc xin phòng cúm

Hầu hết mọi người đều có thể bình phục sau bệnh cúm. Nhưng người lớn tuổi lại có nguy cơ cao gặp các biến chứng nặng khi mắc cúm, chẳng hạn như viêm phổi. Tiêm phòng cúm không giúp bạn hoàn toàn không bị cúm, nhưng nó giúp giảm nguy cơ gặp các biến chứng nghiem trọng nếu chẳng may bạn bị cúm.

Tất cả người lớn cần tiêm phòng cúm hàng năm, lý tưởng nhất là vào tháng 10, trước mùa cúm. Nhưng nếu bạn chưa tiêm vắc xin cúm vào thời điểm này thì nên tiêm càng sớm càng tốt. Cần 2 tuần sau khi tiêm vắc xin để cơ thể xây dựng khả năng miễn dịch chống lại vi rút cúm.

Vắc xin cúm thường được sử dụng cho người cao tuổi là vắc xin bất hoạt Fluzone. Sở dĩ người từ 65 tuổi trở lên nên tiêm loại vắc xin này vì họ có hệ miễn dịch yếu hơn nên cần một loại vắc xin mạnh hơn để giúp cơ thể tạo ra nhiều kháng thể, giúp chống lại vi rút cúm hiệu quả hơn.

Người cao tuổi nên tiêm vắc xin nào - Vắc xin phòng bệnh zona

Bệnh zona là do vi rút thủy đậu (còn gọi là vi rút varicella zoster) “tái hoạt động” trong dây thần kinh của bạn gây ra. Nhiễm trùng zona hiếm khi gây chết người (không giống như Covid-19 và nhiễm trùng cúm), nhưng nó có thể gây đau đớn, đôi khi cơn đau kéo dài có thể ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người bệnh.

Mọi người từ 50 tuổi trở lên nên tiêm vắc xin zona Shingrix. Loại vắc xin này được tiêm hai liều, cách nhau từ hai đến sáu tháng. Nếu bạn đã tiêm Zostavax vắc xin phòng bệnh zona cũ thì bạn vẫn nên tiêm Shingrix. Vắc xin Shingrix có hiệu quả 97% trong việc ngăn ngừa bệnh zona ở những người từ 50 đến 69 tuổi và 91% hiệu quả ở những người từ 70 tuổi trở lên. Nó cũng có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa chứng đau dây thần kinh sau zona, một biến chứng của bệnh zona có thể gây ra cơn đau dữ dội có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm.

Vắc xin phòng viêm phổi do phế cầu khuấn

Phế cầu khuẩn là nguyên nhân thường gặp gây viêm phổi. Người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong do bệnh phế cầu khuẩn cao hơn người trẻ tuổi.

Tất cả người lớn nên tiêm vắc xin PPSV23 (Pneumovax 23) – vắc xin phòng các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra khi họ bước sang tuổi 65. Pneumovax 23 có hiệu quả từ 50 đến 85% trong việc ngăn ngừa các bệnh nghiêm trọng do phế cầu khuẩn gây ra. Người cao tuổi cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc có nên tiêm vắc xin phế cầu PVC13 (Prevnar 13) để tăng hiệu quả bảo vệ không. Vắc xin phế cầu PVC13 (Prevnar 13) được khuyến nghị cho người lớn tuổi có các yếu tố nguy cơ nhất định, ví dụ như ức chế miễn dịch.

Người cao tuổi nên tiêm vắc xin nào - Vắc xin phòng bạch hầu, uốn ván, ho gà

Uốn ván, bạch hầu và ho gà là những bệnh do vi khuẩn gây ra, có thể dẫn đến bệnh nặng và tử vong.

• Uốn ván do vi khuẩn có trong đất, bụi và phân gây ra. Nó có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết cắt sâu hoặc vết bỏng.
• Bệnh bạch hầu là một bệnh nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến amidan, cổ họng, mũi hoặc da. Nó có thể lây lan từ người này sang người khác.
• Ho gà gây ra những cơn ho dữ dội, không kiểm soát được khiến bạn khó thở. Nó có thể lây lan từ người này sang người khác.

Tiêm vắc xin là cách tốt nhất để ngăn ngừa uốn ván, bạch hầu và ho gà. Hầu hết mọi người đều được chủng ngừa khi còn nhỏ, nhưng bạn cũng cần tiêm nhắc lại khi lớn hơn để được bảo vệ khỏi những bệnh này. CDC khuyến cáo rằng người lớn nên chủng ngừa vắc xin Tdap (vắc xin phòng bệnh uốn ván, bạch hầu và ho gà) hoặc vắc xin Td (uốn ván, bạch hầu) cứ 10 năm một lần.

Đối với người lớn tuổi, tiêm vắc xin kết hợp Tdap khi sắp làm ông bà có thể bảo vệ em bé sơ sinh khỏi bị mắc bệnh ho gà trước khi em bé đủ tuổi được chủng ngừa an toàn.